Komunikacja

Mowa
Mowa jest aktem w procesie porozumiewania się.
Jej istotą jest przekazywanie dźwiękowe i odbiór słuchowy informacji. Informację przekazuje osoba mówiąca, a odbiera rozmówca, którego z kolei nazwiemy odbiorcą. Oba te procesy (przekazywanie informacji i jej odbiór), są możliwe tylko dzięki temu, że zarówno nadawca, jak i odbiorca znają, to znaczy umieją, ten sam, powiedzmy polski, język.

 W rozwoju mowy wyodrębnia się cztery okresy (Wg Leona Kaczmarka):

1. Okres melodii (od urodzenia do pierwszego roku życia).

Początkowo dziecko komunikuje się za pomocą krzyku.
Następnie pojawia się głużenie czyli przypadkowe dźwięki na zasadzie odruchu bezwarunkowego. Głużą wszystkie dzieci, także głuche. Po etapie głużenia następuje gaworzenie czyli dźwięki, które powstają w wyniku ruchów narządów mowy oraz powtarzania dźwięków usłyszanych z otoczenia. Brak gaworzenia może sygnalizować, że dziecko nie słyszy.
Z końcem 1.roku życia dziecko dużo rozumie, spełnia proste polecenia. Pojawiają się pierwsze proste słowa.

2. Okres wyrazu (od pierwszego roku życia do końca drugiego roku życia)

Dziecko wymawia pare słów: mama, tata, baba, dada, wszystkie samogłoski (oprócz nosowych) oraz spółgłoski: p, b, m, t, d, n, k, ś, czasem ć.

3. Okres zdania (od drugiego do trzeciego roku życia)

Dziecko łączy wyrazy w zdania proste, dwuelementowe. W tym czasie mowa ulega dalszemu doskonaleniu. Dziecko powinno już wypowiadać głoski: p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, ch, t, d, n, l. Pod koniec tego okresu mogą się już pojawiać głoski s, z, c, a nawet sz, rz, cz, dż.

4. Okres swoistej mowy dziecięcej (od trzeciego do siódmego roku życia)

Dziecko zaczyna odróżniać dźwięki s, z, c, dz od ich miękkich odpowiedników. Pod koniec 4. roku życia pojawia się głoska r, około 4-5. roku życia pojawiają się głoski sz, ż, cz, dż choć mogą być jeszcze wymawiane jako s, z, c, dz. Dziecko mające 7 lat posiada już kompetencje językowe.

G.Demel, „Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”

Komunikacja funkcjonalna

Funkcjonalne porozumiewanie się obejmuje zachowanie skierowane bezpośrednio do innej osoby, która w odpowiedzi dostarcza nagrody społeczne lub konkretne.

                PECS, L.Frost, A.Bondy